Jak rozmawiać z alkoholikiem? 

Życie osoby uzależnionej kręci się wokół alkoholu. Powoduje to ogromne spustoszenia w jej organizmie, psychice, a także relacjach rodzinnych, społecznych i zawodowych. Współmałżonkowie, dzieci czy rodzice alkoholika usiłują mu pomóc. Wielu z nich codziennie pyta: "Jak rozmawiać z alkoholikiem, by zaczął się leczyć?". W artykule postaramy się odpowiedzieć na to pytanie. Wyjaśnimy również, dlaczego problem alkoholowy dotyczy całej rodziny uzależnionego oraz jak sobie z nim poradzić.

Chcesz pomóc alkoholikowi? Najpierw pomóż sobie

Jednym z największych problemów rodzin alkoholików jest współuzależnienie. Bliscy chcą, aby alkoholik przestał pić. Próbują rozmaitych sposobów - od chowania butelek wódki po robienie awantur. Niestety takie postępowanie nie sprawi, że osoba uzależniona zrozumie swój problem. Pogłębiają się za to szkodliwe schematy zachowania, które nie tylko nie przynoszą poprawy, ale powodują jeszcze większe cierpienie.

Co powinna więc zrobić osoba bliska alkoholikowi? Przede wszystkim musi rozpoznać u siebie objawy współuzależnienia. Jednak na własną rękę nie będzie w stanie tego zrobić. Dlaczego? Tak jak u alkoholika działają silne mechanizmy choroby alkoholowej, tak myśleniem i zachowaniem osoby współuzależnionej rządzą psychologiczne mechanizmy obronne, które utrudniają jej realną ocenę swojej sytuacji.

Dlatego osoba współuzależniona potrzebuje pomocy ze strony terapeuty - najlepiej terapeuty uzależnień. Specjalista ten:

• zapewni członkom rodziny alkoholika pełne wsparcie i poczucie bezpieczeństwa,
• pomoże rozpoznać i nazwać symptomy współuzależnienia,
• podpowie, jak radzić sobie z piciem bliskiej osoby,
• wyjaśni, na czym dokładnie polega problem osoby uzależnionej,
• powie, co robić, by mądrze pomóc alkoholikowi.

Dopiero gdy osoba współuzależniona przyjrzy się samej sobie i zatroszczy o własną kondycję psychiczną, będzie w stanie przyjść z pomocą alkoholikowi. Wcześniej jednak powinna jak najwięcej dowiedzieć się o wpływie alkoholu na zachowanie osoby chorej.

Zrozumieć zachowanie alkoholika

Jak rozmawiać z alkoholikiem? To bardzo trudne zadanie, ponieważ choroba alkoholowa działa wyjątkowo perfidnie - "wmawia" choremu, że jest zdrowy. Zachowanie alkoholika uzależnione jest od trzech potężnych mechanizmów psychologicznych. Są to:

• iluzja i zaprzeczenie,
• nałogowa regulacja emocji,
• mechanizm rozproszonego i rozdwojonego "Ja".

Skąd one się biorą? Pod wpływem alkoholu dochodzi do licznych zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu. Dlatego alkoholik ma zniekształcony obraz rzeczywistości - samego siebie, innych ludzi, świata. Dlatego uporczywie zaprzecza, że potrzebuje pomocy. Rodzina osoby uzależnionej musi zdać sobie sprawę z działania tych mechanizmów. Wówczas bliskim łatwiej będzie przygotować się do rozmowy z alkoholikiem.

Jakie argumenty trafiają do alkoholika?

Jak przygotować się do przeprowadzenia rozmowy z uzależnionym? Jakich argumentów używać? Na początek zacznijmy od tego, czego nie mówić alkoholikowi. W szczególności należy unikać osądzania osoby uzależnionej. Oskarżenia, wyrzuty, awantury jedynie wywołają silne poczucie winy u alkoholika. Osoba uzależniona zacznie się bronić i oskarżać swego rozmówcę: "To przez Ciebie piję, nie dajesz mi żyć".

Zatem jak rozmawiać z alkoholikiem? Rodziny alkoholików powinny przede wszystkim:

• wspierać alkoholika w dobrych postanowieniach,
• podkreślać na każdym kroku, jak wiele alkoholik może stracić, jeśli nie przestanie pić.

W tym drugim wypadku można posłużyć się następującymi argumentami.

• "Zależy nam na Tobie, ale nie chcemy dłużej tak żyć. Zacznij się leczyć, albo my zaczniemy inne życie - bez Ciebie".
• "Kochamy Cię, ale skoro wybierasz picie, musimy się rozejść".
• "Nie będziemy dłużej rozwiązywać za Ciebie Twoich problemów. Nie chcemy żyć w kłamstwie."

Początkowo takie słowa mogą z trudem przejść przez gardło, zwłaszcza gdy chodzi o ukochaną osobę. Osoba współuzależniona musi jednak pamiętać, że tylko w ten sposób realnie pomoże alkoholikowi. Osoba uzależniona powinna skonfrontować się z wszystkimi konsekwencjami alkoholizmu - także z tymi najboleśniejszymi. Musi zdać sobie sprawę, że przez alkohol straci rodzinę i wszystko, co najcenniejsze.

Jak pomóc alkoholikowi wytrzeźwieć?

W rozmowach z alkoholikiem mogą również uczestniczyć terapeuci uzależnień. Osoby pracujące w ośrodku leczenia uzależnień mają ogromne doświadczenie w pracy z alkoholikami. Nierzadko same zmagały się kiedyś z chorobą alkoholową, dlatego doskonale znają jej mechanizmy. Jak pomóc alkoholikowi wytrzeźwieć? Odpowiedź brzmi: jak najszybciej skierować go na odwyk. Tylko szybkie podjęcie leczenia daje szansę na powrót do normalnego funkcjonowania, a przede wszystkim na ocalenie zdrowia i życia chorego.

Rodziny alkoholików muszą jednak pamiętać, że od tej pory walka o trzeźwość osoby uzależnionej będzie trwać całe jej życie. Każdego dnia w tej walce alkoholik może odnosić piękne zwycięstwa, ale tylko przy pełnym wsparciu najbliższych.